مصاحبه شونده: جناب آقاي مهندس پیام زندی(با تشكر از زحمات ايشان)
مصاحبه كننده: سركار خانم ثمين ابطحي اصل( با تقدير از زحمات ايشان)
1- به نظر شما چه نکات مهمی برای موفقیت در اصول و فنون نظارت بر اجرا وجود دارد؟
پروژه های نظارت و کنترل اجرا ساختمان بر حسب متراژ پروژه مورد نظر و میزان اهمیت آن از سوی سازمان نظام مهندسی تقسیم بندی می شود. مهم ترین نکته موفقیت اصول نظارت این است که مهندس ناظر ساختمان باید فردی باتجربه و متخصص باشد زیرا در این کار تخصص و تجربه حرف اول را می‌زند. فرد باید از عواقب نامطلوب و مشکلاتی که پروژه را تهدید می‌کند؛ جلوگیری به عمل آورد. به همین دلیل باید از مهندسانی در این حوزه استفاده شود که علاوه بر تخصص و دانش، تجربه بالایی را در طی سالیان طولانی به دست آورده باشند. میتوان موارد زیر را دیگر نکات مهم برای موفقیت در اصول و فنون نظارت بر اجرا برشمرد:
– مهارت بالای نقشه خوانی
– آشنایی با قوانین کار و آئین نامه های مقرراتی ساخت و ساز ساختمان
– ارائه گزارش
– آشنایی با انواع زمین و خاک های آن
– پیاده سازی نقشه
– مهارت های ارتباطی و اجتماعی
– رفتار مناسب با مالک یا پیمان کار و نحوه برخورد صحیح با کارکنان
– دانش مرتبط با نظارت و کنترل اجرا ساختمان
همچنین مهندس باید در حوزه های مهندسی عمران، مدیریت پروژه، سرپرستی و نظارت نیز دانش کافی داشته باشد. و همچنین یک مهندس ناظر بایستی روحیه اجتماعی و انتقاد پذیری داشته و در کارهای گروهی شرکت نماید.
2-چه مواردی در اصول و فنون نظارت بر اجرا میتواند سبب بروز مشکل و از بین رفتن اعتبار مهندس شود؟
مواردی که باعث از بین بردن تعهدات و مسولیت های مهندسین ناظر میگردد میتواند سبب بروز مشکلات و از بین رفتن اعتبار مهندس بشوند. از جمله تعهدات مهندس ناظر در انجام یک پروژه به شرح زیر است:
-نظارت بر حسن انجام کار مطابق با ضوابط اجرایی و فنی و مقررات ملی ساختمان
-نظارت بر کلیه فعالیت‌های ساختمانی بر اساس پروانه صادره از شهرداری و ارسال گزارش‌های پیشرفت کار به شهرداری
-در صورت مسافرت بیش از یک ماه، معرفی مهندس ناظر دیگری به جای خود به شهرداری منطقه
-ارسال برگه تاییدیه کار ساختمانی به شهرداری پس از اتمام کار
-ارائه گزارش مرحله‌ای ناظر برای دریافت عدم خلافی
-ارائه گزارش تخلفات کارفرما یا مالک به شهرداری
3-چه کتاب یا سایت یا نرم افزاری را در اصول و فنون نظارت بر اجرا توصیه میکنید؟
کتب اصول و فنون نظارت:
-کتاب اصول و فنون نظارت بر اجرا، پدیدآوران: یاسر گلدوست‌جویباری، فاطمه جاذبی
-کتاب شرح و درس نظام مهندسی عمران نظارت و اجرا از نشرنوآور – نوشته محمد عظیمی آقداش
نرم افزار های اصول و فنون نظارت:
-مایکروسافت اکسل: این نرم افزار برای محاسبات تمامی پروژه‌های عمرانی مورد استفاده قرار میگیرد.
My Civil CalC : این نرم افزار برای محاسبات عمرانی مورد استفاده قرار میگیرد.
Civil Sutra: این نرم افزار برای محاسبه میزان بتن، اجر، رنگ، گچ و … مورد استفاده میباشد.
4-چه تخلفاتی در اصول و فنون نظارت براجرا میتواند رخ دهد که باید کنترل کرده و مراقب باشیم ؟
چند نمونه از تخلفاتی که در نظارت ممکن است رخ دهد عبارت است از:
-حذف پارکینگ و عدم رعایت فاصله ستون‌ها با هم در ورودی پارکینگ و دقت نکردن به نحوه استقرار خودروها در زمان دیوارچینی
-عدم رعایت بَر و کف ساختمان:
عدم رعایت بَرِ ساختمان میتواند موجب ورود ملک به داخل معبر و عدم رعایت تراز کف موجب افزایش ارتفاع ساختمان یا افزایش طول ستون‌ها شده.
-عدم نصب آسانسور های استاندارد:
سقوط آسانسور در زمان بهره برداری قبل از صدور پایان‌کار نیز یکی دیگر از دلایل شکایت از مهندس ناظر ساختمان میباشد.
-عدم اجرای اسکوپ در نمای ساختمان:
سقوط سنگ نما به عنوان پرتکرارترین حادثه ساختمانی به‌شمار می اید که میتواند خسارات جبران‌ناپذیر جانی یا خسارات سنگین مالی را برای مالک و ناظر ساختمان در بر داشته باشد.
– عدم اجرای کلید محافظ جان
-عدم اجرای دریچه تبادل هوا:
مرگ خاموش نیز یکی دیگر از حوادثی است که در صورت عدم اجرای آن، میتواند بعد از بهره‌برداری از ساختمان موجبات شکایت و محکومیت مهندسان ناظر و مجری ساختمان را فراهم نماید.
– اجرای نامناسب اسکلت بتنی ساختمان که موجب اجرای طرح تقویت گردد
-عدم رعایت موارد ایمنی
برخی از تخلفات که در دسته‌بندی وظایف مهندس ناظر ساختمان قرار می‌گیرند در صورت صدور پایان‌کار، می‌توانند برای مهندسان ناظر و مجری گرفتاری‌های حقوقی در بر داشته باشند.
در پایان باید عرض کنم که نمی‌توان به طور قطع اعلام کرد که چه حوادثی ممکن است در ساختمان رخ دهد و از همین رو تنها توصیه می‌کنم خیلی ساده از کنار مسائل فنی و ایمنی موجود در کارگاه عبور نکنید، چرا که خیلی اوقات همین کوتاهی‌های بی‌مورد میتواند مسبب بروز حوادث تلخ و زیان‌بار گردد .
5-در پایان چه توصیه ای برای موفقیت و دوری از شکست در اصول و فنون نظارت بر اجرا میفرمایید؟
کوچک‌ترین عیب و ایراد در پروژه میتواند خسارت های مالی و گاهی جانی بسیاری را به وجود آورد. به همین دلیل، استفاده از خدماتی که به‌صورت برنامه ریزی شده و حساب شده بتواند به کیفیت کار کمک کندضروری است. به طور کلی، فرد در صورت داشتن مهارت نظارت ساختمان از طریق ارجاع کار بواسطه سازمان نظام مهندسی، نظارت عالیه و مشاوره، ناظر مقیم و یا استخدام در شرکت های زیر نظر نظام مهندسی کسب درامد کرده و در حوزه ساخت و ساز فعالیت داشته باشد. مهندسین ناظر به خوبی می‌دانند که چگونه و به چه نحوی باید بر روی عملکرد کارگران و مجریان طرح تأثیر بگذارند تا در کمترین زمان و با کمترین هزینه و البته باکیفیت‌ترین حالت ممکن پروژه به اتمام برسد.
چندین توصیه برای دوری از شکست در زمینه نظارت و اجرا:
-هماهنگی بین سازمانی برای دریافت مجوزهای لازم برای احداث ساختمان بر عهده مهندس ناظر است.
-دادن تذکرات کتبی به صاحب کار و سازنده در صورت عدم اجرای صحیح نقشه‌های سازه بر عهده مهندس ناظر خواهد بود.
-مهندسی زمین و خاکبرداری، نظارت بر اجرای سقف، سفت‌کاری و نازک کاری و بررسی‌های لازم در این خصوص بر عهده مهندس ناظر خواهد بود.
-نظارت بر اجرای قوانین وزارت کاری به لحاظ مسائل بهداشتی و ایمنی پروژه
– نظارت بر عایق کاری محیط های مرطوب همانند حمام و سرویس بهداشتی
– نظارت بر تعبیه نورگیرها، پنجره ها و کنترل ابعاد درز های اجرائی
– نظارت بر کیفیت مصالح مورد استفاده
– کنترل و اجرا صحیح نمای ساختمان متناسب با بافت شهری
– کنترل تیغه چینی ونمای داخلی و پوشش مربوطه دیوارها
مهندس ناظر ساختمان باید با متریال‌ها و زیرساخت‌های منطقه و کلیه مشخصات ساخت و ساز مورد نظر آشنایی کامل داشته باشدمهندس کارگاه باید این توانایی را داشته باشد که طرح پروژه را تجزیه و تحلیل کند و با برنامه‌ریزی‌های دقیقی خود قادر باشد امنیت کارگران کارگاه و مالکان و ساکنینی که برای چندین سال باید در آن ساختمان ساکن گردند را برآورده کند.